Susan Friedman – Verslag Lezing Living & Learning with animals

In het weekend van 20/21 februari 2016 stond de lezing “Living & Learning with animals” van Dr. Susan Friedman op het programma. De lezing is een samenvatting van een groter geheel dat ze normaal gesproken in 16 weken in een online omgeving geeft. Dit is teruggebracht naar twee dagen waarin veel informatie wordt gegeven. In deze twee dagen komt dus niet alles aan bod wat normaal gesproken in de 16 weken gegeven wordt.

De eerste dag stond in het teken van gedrag. Iets dat mij persoonlijk erg kan boeien, dus ik was één en al oor. Als je het gedrag van je hond niet begrijpt is het noodzakelijk dit wel te gaan doen. Als je het gedrag probeert te veranderen zonder te weten wat er nu precies aan de hand is. Is het net als zeep overhandigen aan iemand die aan het verdrinken is. Het is een oplossing, maar in dit geval is het de verkeerde oplossing voor het verdrinken. Daarom is het van belang het gedrag goed te begrijpen. Bij ons zit onze ‘Conventional Wisdom’ in de weg om gedrag te kunnen begrijpen. Conventional Wisdom zijn de verklaringen/ideeën die in het algemeen als waarheid worden aanvaard. Dr. Susan Friedman noemde dit de ‘Cultural Fog’. Hierdoor worden we beperkt om nieuwe zaken te leren, en om ons eigen gedrag te veranderen.

Ik vindt de omschrijving Cultural Fog erg goed passen. Ik zie het voor mij dat we in de dikke mist lopen, waardoor we niet kunnen zien hoe het ook anders kan en daarom ook geen nieuwe informatie tot ons kunnen nemen, omdat dit geblokkeerd wordt door de mist. Zoals we ook geen gebouwen kunnen zien, of het eind van de straat als je in de dikke mist loopt. Door de mist wordt het zicht ontnomen om nieuwe ervaringen op te doen.

Gedrag

Gedrag is niet wat het dier is of heeft, maar wat het dier doet en wat gemeten kan worden. Met name wat het dier doet in bepaalde situatie kan geobserveerd worden. Gedrag wordt onder andere gevormd door:

• Genetica
• Individuele geschiedenis
• Huidige situatie

Het begint natuurlijk allemaal met wat je meekrijgt van je ouders. Daarnaast telt de individuele geschiedenis mee. Wat je in het verleden hebt meegemaakt vormt je tot wat je nu bent en wat je doet. En uiteraard is de huidige situatie van toepassing. We blijven altijd leren, en ons gedrag aanpassen op de situaties waar wij in terecht komen. We blijven dit gedrag aanpassen omdat we telkens op een bepaalde manier voor beloont worden, en omdat het gedrag voor ons werkt.

Zoals in deze video wel duidelijk wordt. Hoe maken we het leuker om mensen de trap te laten nemen. Door ze positief te bekrachtigen.

Labels

We houden er van om labels te gebruiken om bepaald gedrag aan te geven. Zo had ik het in de lunch pauze even met over onze eigen hond en zijn reactiviteit naar andere honden. En daar was dus de eerste fout al gemaakt. Ik plakte het label reactiviteit erop. Susan Friedman vroeg mij wat zijn gedrag was, en wat hij precies deed, zonder er een label op te plakken van angst, stoer doen, dominant, agressief, etc., etc.. Ze gaat dus eerst onderzoeken wat nu het daadwerkelijk gedrag zou kunnen zijn. Dat was een eye opener voor mij, omdat ik vaak ook een label ergens opplak. Het nadeel van ergens een label op plakken is dat je er direct een bepaald beeld bij hebt, en hoe het eventueel aangepakt dient te worden. Daarom heeft Susan Friedman het Unlabel Me posters gemaakt die te downloaden zijn op de website van Susan Friedman.

ABC

ABC staat voor Antecedent (voorafgaand), Behavior (gedrag), Consequence(consequentie). Daar komt daar een prediction(voorspelling) uit. Hieruit maak je op of het gedrag vaker herhaald wordt of minder wordt of gelijk blijft. Aan de hand van deze voorspelling kun je bepalen welke techniek er gebruikt wordt. (Positief straffen/bekrachtigen of Negatief straffen/bekrachtigen)
Dit maakt het e.e.a. erg inzichtelijk waarom bepaald gedrag in stand blijft. En wat je kunt doen om het gedrag te veranderen. Het geeft je dus ook inzicht in je eigen gedrag tijdens het trainen van je hond. Begin bij het observeren altijd met de B beschrijf dan de A en dan de C. Tijdens de lezing kregen we een aantal video’s voor geschoteld waar we deze techniek in de praktijk moesten brengen.
Wil je meer weten over de ABC lees het artikel ‘ABC’s of Behavior‘ van Dr. Susan Friedman.

Gedrag veranderen

Om gedrag te veranderen moeten we eerst gaan kijken naar wat het gedrag is dat je wilt gaan veranderen en wat het gedrag veroorzaakt. Zoals hierboven beschreven. Als dat gedaan is moeten we het dier een alternatief gedrag aanleren en heel goed gaan belonen. En dit gaan bekrachtigen zodat het oude gedrag steeds minder vaak voorkomt. Om een gedragsverandering plaats te laten vinden moeten ons eigen gedrag veranderen en moeten we gaan nadenken over welk ander gedrag we van het dier wensen te zien. Dieren passen hun eigen gedrag ook telkens aan. Ze herhalen wat iets oplevert, en stoppen met gedrag wat ze niets oplevert.

Dialoog geen monoloog

Op dit moment wordt er in hondentraining vaak een monoloog gevoerd als we onze hond iets willen leren. De onderstaande video vindt ik een mooi voorbeeld van een dialoog voeren. Kijken naar de hond. I.p.v. de hond vasthouden en dan proberen het harnas kosten wat kost om te krijgen. In die situatie ziet de hond geen andere uitweg dan in de hand te bijten. De trainer (Chirag Patel) neemt het dan over en voert een dialoog. De eerste stap is haar op de grond zetten zodat ze een uitweg hebben. Vervolgens gebruikt hij voer om de hond in een bepaalde positie te krijgen en om de hond zijn hoofd door het harnas heen te krijgen. Hij traint dit in nog geen minuut, en de hond heeft hem 0 keer gebeten, en heeft geen druk uitgevoerd.

Dit is maar één voorbeeld. (Deze video werd door Dr. Susan Friedman gebruikt bij Cultural Fog, met name door de reactie die de eigenaar geeft.) Ik vindt het zelf ook een goed voorbeeld van een dialoog voeren met de hond. Tijdens de lezing hebben we meerder voorbeelden gezien van het voeren van een dialoog. Met Kakatoes, Papagaaien, Wilde honden, Zilverrug, Giraffen en diverse andere dieren, waar je echt geen dwang bij hoeft te gebruiken om ze in een positie te manoeuvreren. Als er dus iets zou moeten veranderen in de training is het het voren van een monoloog.

Conclusie

De presentatie van Susan Friedman vond ik erg goed, het was helder en duidelijk en ze gaf erg goed uitleg bij de slides en filmpjes die getoond werden. Ze heeft een prettige stem om naar te luisteren waardoor je geboeid blijft. De nadruk ligt bij haar bij het goed bekijken van het gedrag en daar niet zomaar een label op te plakken, maar te gaan onderzoeken wat het gedrag veroorzaakt. Hierdoor moet je dus beter naar je hond gaan leren luisteren om te zien waardoor hij het gedrag laat zien. Er waren veel dingen die ik al wist met betrekking tot beloning schema’s en in te zetten therapieën echter heb ik toch ook weer veel geleerd. Zo weet ik eindelijk waarom de wetenschap telkens veranderd, en dat het trainen van een dier een dialoog moet zijn en geen monoloog. Dat trainen met positieve bekrachtiging net zo snel gaat zo niet sneller dan trainen met positief straffen. Door de eerste zijn dieren vaker enthousiast om iets te willen doen voor je en ze willen doorgaan. Bij de laatste doen ze hetgeen wat nodig is en niet meer dan dat. Daarnaast dienen we geen labels te plakken op gedrag, mensen, dieren dit vertroebelt onze blik waardoor we vaak niet meer weten wat we moeten doen.